Sanayi
son yıllarda neredeyse tamamen ithal
hammaddeye (ara malı) bağımlı hale
gelirken, ithal hammaddeyle üretilen
ürünlerin ihracata dönüşümünün de
giderek düştüğü belirlendi.
Hammadde
ithalatı yılın ilk yedi ayında yüzde 40
artarak 95.8 milyar dolara çıkarken,
tüketim malı ihracatı yüzde 21.5 artışla
28.6 milyar dolarda kaldı. Geçen yılın
aynı döneminde yüzde 34.5 olan hammadde
ithalatının tüketim malı ihracatına
dönüşümü bu yıl yüzde 29.9'a indi.
Türkiye
İstatistik Kurumu'nun (TÜİK)
verilerinden yapılan belirlemeye göre,
Ocak-Temmuz döneminde yatırım malları
ithalatı yüzde 20.3 artarak 16.9 milyar,
tüketim malı ithalatı da yüzde 37.2
artışla 13.1 milyar dolar olurken,
hammadde (ara malı) ithalatı yüzde 40
artışla 95.8 milyar dolara ulaştı. Diğer
ürünlerle birlikte toplam ithalat 126.3
milyar dolar oldu. Türkiye'nin yedi ayda
81.3 milyar dolar olan toplam ihracatı,
sadece hammadde ithalatını bile
karşılamadı.
Yedi ayda hammadde
kapsamında; sanayi için işlem görmemiş
ürün ithalatı yüzde 54.5 artışla 9.3
milyar dolara yükselirken, aynı
ürünlerin ihracatı ise yüzde 31.8
artarak 1.8 milyar dolar oldu. Anılan
dönemde sanayi için işlem görmüş ürün
ithalatı yüzde 24 artarak 41.2 milyar
dolara ve ihracatı yüzde 58.2 artarak
28.9 milyar dolara ulaştı. İşlem
görmemiş
yakıt
ve yağ ithalatı yüzde 62.2 artarak 19.3
milyar dolara, ihracatı yüzde 919
artışla 23.9 milyon dolara çıktı.
Yatırım malları aksam ve parçalarının
ithalatı yüzde 19.1 artarak 5.9 milyar
dolara, ihracatı ise yüzde 26.8
yükselişle 2.2 milyar dolara ulaştı.
-TÜKETİM
MALLARI İTHALATINDA YÜZDE 37'LİK ARTIŞ
Türkiye'nin
tüketim malı ithalatı bu yılın ilk yedi
ayında geçen yılın aynı dönemine göre
yüzde 37.2 artarak 13.1 milyar dolara,
ihracatı da yüzde 21.5 yükselerek 28.6
milyar dolara çıktı. Bu dönemde binek
otomobilleri ithalatı yüzde 36.8 artışla
2.8 milyar dolar, ihracatı yüzde 33.2
artarak 5.2 milyar dolar oldu.
Televizyon,
buzdolabı, çamaşır makinesi gibi
dayanıklı tüketim malı ithalatının yüzde
37.8 artarak 2.2 milyar dolar olduğu söz
konusu dönemde ihracatı ise yüzde 17.6
artışla 5.1 milyar dolara ulaştı. Giysi,
mutfak eşyası ve ayakkabı gibi yarı
dayanıklı tüketim malları ithalatının
yüzde 34.1 artarak 2.8 milyar dolar
olduğu bu dönemde ihracatı yüzde 12.2
yükselerek 7.6 milyar dolar oldu. İlaç
kozmetik gibi dayanıksız tüketim malı
ithalatı yüzde 32.6 yükselerek 3.2
milyar dolar, ihracatı yüzde 11.4
artışla 4.4 milyar dolara çıktı.
İşlenmemiş
yiyecek ve içecek ithalatı anılan
dönemde yüzde 66.9 artarak 374 milyon
dolara çıkarken, ihracatı ise yüzde 14.1
artışla 2.1 milyar dolara yükseldi. Bu
kalemdeki işlenmiş ürün ithalatı yüzde
29.1 artarak 672.7 milyon dolara,
ihracatı yüzde 35.6 yükselerek 2.3
milyar dolar oldu.
Anılan dönemde
motor benzini ithalatı yüzde 69.2'lik
yükselişle 950.6 milyon dolara, ihracatı
yüzde 103.6'lık artışla 1.4 milyar
dolara çıktı. Sanayi ile ilgili olmayan
taşıma
araç
ve gereçlerinin ithalatı yüzde 0.5
azalarak 76.4 milyon dolar olurken,
ihracatı yüzde 44 yükselişle 151.9
milyon dolara ulaştı.
-YATIRIM
MALLARI İHRACATINDA ARTIŞ
Türkiye'nin
yatırım malı ithalatı bu yıl Ocak-Temmuz
döneminde geçen yılın aynı dönemine göre
yüzde 20.3 artışla 16.9 milyar dolara
çıkarken, ihracatı ise yüzde 44.5
artışla 10.9 dolara ulaştı.
Yatırım malları
harcamaları için yapılan ithalat yüzde
16.9 yükselerek 14.4 milyar dolara,
ihracatı yüzde 34.7 artarak 4.1 milyar
dolara çıktı. Sanayi ile ilgili
taşıt
araçları ve gereçlerinin ithalatı
kaydedilen dönemde yüzde 44.1 artarak
2.5 milyar dolara, ihracatı yüzde 51.3
artarak 6.8 milyar dolara ulaştı. Söz
konusu dönemde diğer malların ithalatı
yüzde 7.9 yükselerek 429.6 milyon dolar,
ihracatı yüzde 35.8 artarak 265.8 milyon
dolar oldu.
/**
Dış ticaretin
yapısı (Ocak-Temmuz)
İhracat İthalat
2007 2008 Değ.(%) 2007 2008 Değ.(%)
YATIRIM
MALLARI 7.596,3 10.979,6 44,5 14.070,2
16.921,9 20,3
HAMMADDE
27.182,8 41.506,2 52,7 68.465,6 95.844,1
40,0
-Sanayi için
işlem görmemiş 1.429,0 1.883,0 31,8
6.023,9 9.306,7 54,5
-Sanayi için
işlem görmüş 18.273,8 28.916,5 58,2
33.288,4 41.261,1 24,0
-İşlem
görmemiş yak.ve yağ. 2,4 24,0 919,0
11.953,9 19.391,8 62,2
-Yatırım mal.
aksam ve par. 1.763,3 2.236,5 26,8
4.979,0 5.930,1 19,1
-Taşı. Araç.
aksam ve par. 3.405,2 4.433,9 30,2
5.838,4 7.734,5 32,5
-Esası yiy.
iç. olan işlenm. 111,6 83,0 -25,6 932,8
2.096,4 124,8
-Esası yiy.
içe. olan işlenmiş 439,2 726,9 65,5
430,5 1.133,3 163,3
-İşlem görmüş
diğer yak.yağ. 1.758,4 3.202,6 82,1
5.018,8 8.990,1 79,1
TÜKETİM
MALLARI 23.583,3 28.645,7 21,5 9.609,7
13.184,4 37,2
-Binek
otomobilleri 3.967,2 5.286,1 33,2
2.055,0 2.810,3 36,8
-Dayanıklı
tüketim malları 4.361,4 5.130,1 17,6
1.648,7 2.271,4 37,8
-Yarı
dayanıklı tük. Mal. 6.812,9 7.642,1 12,2
2.101,6 2.818,9 34,1
-Motor
benzini 731,1 1.488,6 103,6 561,9 950,6
69,2
-Sanayii
ile ilg. Olmayan
taşıma ar. ve
ger. 105,6 152,0 44,0 76,8 76,5 -0,5
Diğer mallar
195,8 265,9 35,8 398,2 429,6 7,9
Toplam
58.558,3 81.397,4 39,0 92.543,7
126.380,1 36,6
Tük. Malı
ihrc./Hammadde ith.(%) 34,4 29,9
Topl.
İhracat/Hammadde ith.(%) 85,5 84,9
Topl. İhrcat/Topl.ithalat(%)
63,3 64,4
**/
(ANKA)