İSTANBUL - Lehman Brothers’ın iflasıyla haftaya başlayan piyasalar, çalkantılı geçen dört günün ardından ABD’den gelen haberle adeta uçuşa geçti. ABD hükümetinin finans krizinin çözümü için şu anki tek adımlı çözümler yerine geniş çaplı ve büyük bir çözüm paketi üzerinde çalışmalar yaptığı haberiyle tüm dünya piyasalarında hızlı yükselişler görüldü.
ABD Hazine Bakanı Henry Paulson ve Fed Başkanı Ben Bernanke Lehman Brothers’ın iflasını istemesine ve AIG’ye el konulmasına neden olan likit olmayan varlıklara bir çözüm getirecek bir plan üzerinde çalışacak.
ABD borsalarının yüzde 5’e yaklaşan yükselişleri sonrasında Asya’da da toparlanma görüldü. Tokyo Borsası yüzde 3.76, Hong Kong Borsası yüzde 9.05, Şanghay Borsası yüzde 9.3 yükseldi.
RUSYA BİR AÇIK, BİR KAPALI
İki günlük geçici tatilin ardından bugün yeniden açılan Moskova Borsası, MICEX endeksindeki yüzde 18 oranındaki artışın ve RTS endeksinin de yüzde 14’lük artışın ardından, yeniden geçici olarak kapatıldı. Yeniden açılış sonrasında MICEX Endeksi yüzde 23 yükseldi. Ancak TSİ saat 13.13 itibarıyla Rusya’da işlemler bir kez daha durduruldu.
Rusya Başbakanı Vladimir Putin, Rusya’nın siyasi nedenlerle piyasaları kapatma planı olmadığını söyledi. Putin ayrıca Rusya’nın finans sistemini korumak ve rublede istikrarı sürdürmek için yeterli miktarda rezervi olduğunu belirtti.
AVRUPA’DA ARTIŞLAR YÜZDE 8’İN ÜZERİNDE
Avrupa’nın en büyük 300 şirketini kapsayan “FTSEurofirst 300” endeksi yüzde 8,26 artarak 1.151,49 puandan kapandı.
Londra Menkul Kıymetler Piyasası’nda FTSE 100 Endeksi yüzde 8,84 artarak (431,30 puan) haftayı 5.311,30 puandan kapattı.
Almanya’da borsanın temel göstergesi DAX Endeksi yüzde 5,56 yükselerek 6.189,53 puan ve Fransa’da CAC 40 Endeksi de yüzde 9,27 değer kazanarak haftayı 4.324,87 puandan kapattı.
Ayrıca Madrid Borsası yüzde 8,71, Milano Borsası yüzde 8,62, İsviçre Borsası yüzde 6,07, Amsterdam Borsası yüzde 8,58, Helsinki Borsası yüzde 9,73, Stockholm Borsası yüzde 8,24, Oslo Borsası yüzde 8,86 ve Kopenhag Borsası yüzde 6,81 arttı.
Sektörel bazda hisseleri en fazla yükselen bankalar olurken, İsviçreli UBS’nin hisseleri yüzde 31,66, İngiliz Barclays’in hisseleri yüzde 29,24 ve HBOS’nin hisseleri yüzde 28,91 yükseldi.
İMKB’DE TARİHİ YÜKSELİŞ
Yurtdışının olumlu seyretmesiyle İMKB de coştu. Dört günde yüzde 15’e yakın değer kaybeden İMKB Ulusal 100 Endeksi, haftayı yüzde 12.9 yükselişle tamamladı. Endeks 4 bin 153 puan artışla 36 bin 370 puana çıktı. Endeks seans içinde en yüksek 36 bin 864 puanı gördü.
Uluslararası para piyasalarında işler doların lehine gelişiyor. Dolar, ABD hükümetinin kredi krizinin sebeplerinden olan bankaların elindeki yüksek riskli varlıklar hakkında bir plan üzerinde çalıştığı haberleriyle Euro ve yen karşısında değer kazandı. Dün 1,4543’le iki haftanın en yüksek düzeyine çıkan Euro/dolar paritesi bugün 1,4150’ye kadar geriledi. Dolar/yen paritesi ise son bir haftanın en yüksek düzeyi olan 107,74’e kadar çıktı.
DOLAR 1,24’E İNDİ
Dolar yurtiçinde ise düşüşte. Dün piyasalardaki gerilimin artmasıyla 1,2950 YTL ile son 4.5 ayın zirvesine çıkan dolar olumlu havayla düşüşe geçti. Bankalararası piyasada dolar 1,2460’a kadar geriledi.
Dün yüzde 20.17 ile son 1.5 ayın yeniş zirvesini gören gösterge bileşik faiz yüzde 19’un da altına indi.
PETROL YÜKSELDİ, ALTIN DÜŞTÜ
Petrol, ABD ve Nijerya’dan sağlanan arz hakkındaki endişeler ve ABD hükümetinin kapsamlı bir kurtarma planı üzerinde çalıştığı haberleriyle, dolardaki yükselişe rağmen art arda üçüncü gün yükseldi. ABD ham petrolü 99 dolar 88 sente, Brent petrolü 97 dolar 28 sente kadar çıktı.
Dün ons başına 900 doların üzerine çıkan altın fiyatları, dolar ve borsalardaki yükselişin ardından 825 dolara kadar düştü.
DAYAK YEMİŞ BOKSÖR GİBİYİZ, ZAMANA İHTİYAÇ VAR
Piyasalardaki gelişmeleri CNBC-e’ye değerlendiren Toronto Dominion Bank’tan Süha Yaygın şunları söyledi: “ABD’nin açıklaması çok önemli. Yeni bir sistem ve güvenceyi sağlayacak bir yapılanmaya gideceklerini söylüyorlar. Likiditenin verilmesi olumlu, sistem rahatladı ancak hâlâ bankaların birbirine olan güveni tam değil. Piyasanın toparlanması için biraz zamana ihtiyacı var; dayak yemiş bir boksör gibi. ABD’nin hamlesinin yeterli olup olmayacağı konusunda şüphelerimiz var. Faiz indirimine gidilmesi gerektiğini düşünüyoruz.
Yaşadığımız kriz, en ciddi kriz. Kuzey Amerika’da ciddi sorunlar var, bunun gelişmekte olan piyasalara mutlaka yansıması olur. Dünyada resesyonların olabileceğini unutmamak lazım. Türkiye’nin çok temkinli olması ve faiz politikasını çok iyi belirlemesi gerekiyor. Gelişmiş ülkelerdeki durgunluk bir şekilde gelişmekte olan ülkelere yansıyacak.”
