|
|
Dünya Ekonomisi
| 1987 Borsa Krizi |
 |
|
| 19 Ekim 1987'de dünya piyasalarında hisse senedi değerleri büyük bir düşüş gösterdi. Dow Jones Endüstriyel Ortalaması yüzde 22 azalarak 1738,42 kapanış puanına indi. Bu azalma 1914'ten beri bir gün içinde görülen en büyük düşüş oldu ve ünlü Ekim 1929 borsa çöküşünü bile gölgede bıraktı. Brady Komisyonu (çöküşü araştırmakla yükümlü bir başkanlık komisyonu), SEC ve diğer kuruluşlar yatırımcı psikolojisindeki olumsuz gelişmeler, yatırımcıların ABD federal bütçesine ve dış ticaret açıklarına ilişkin kaygıları, New York Menkul Kıymetler Borsası salonunda çalışan uzmanların kurtarıcı alımlar yapma ... Devamı »»» |
| Avrupa Ekonomik Topluluğu AET |
|
|
| Avrupa Kömür Çelik Topluluğu’nu 18 Mayıs 1951’de kuran altı üye (Belçika, Federal Almanya, Fransa, İtalya, Lüksemburg ve Hollanda) 25 Mart 1957’de kısaca Roma Antlaşması olarak anılan Avrupa Ekonomik Topluluğu’nu kurdu. AET, resmen 1958 yılının başında faaliyete geçti. Daha sonra Avrupa Topluluğu olarak anılan bu birlik, Avrupa Kömür Çelik Topluluğu, EURATOM ve AET’den kuruludur. Avrupa Topluluğu’nun merkezi Brüksel’dir. 1 Temmuz 1987 tarihli Tek Avrupa Senedi ile Roma Antlaşması önemli ölçüde değiştirilmiştir. 1991'de imzalanan Maastricht Antlaşması ile Topluluk'a Avrupa Birliği adı verilmiş... Devamı »»» |
| Amerikan Borsalarının İşleyişi |
|
|
| Sürümde binlerce hisse senedi bulunmasına karşın bunlar arasında en büyük, en iyi tanınmış ve en çok alım-satım gören şirketlerin hisse senetleri genelde New York Menkul Kıymetler Borsası'na (New York Stock Exchange - NYSE) kayıtlıdır. Borsa'nın geçmişi bir gurup aracının New York kentinde Wall Street'teki (Wall Sokağı) bir çınar ağacının altında toplanıp hisse senetlerinin nasıl alınıp satılacağına ilişkin belirli kurallar saptadıkları 1792 yılına kadar uzanır. 1990'ların sonlarına gelindiğinde NYSE'de 3.600 değişik hisse senedi kayıtlıydı. NYSE'de 1.366 üye ya da aracı şirket tarafından büy... Devamı »»» |
| Amerikan Ekonomisinin İşleyişi |
|
|
| Her ekonomik sistemde müteşebbisler ve yöneticiler mal ve hizmet üretmek ve dağıtmak amacıyla doğal kaynakları, emeği ve teknolojiyi bir araya getirirler. Buna karşın, anılan ögelerin düzenlenme ve kullanılma yöntemleri aynı zamanda bir ulusun politik ideallerini ve kültürünü de yansıtır. Çok kez Birleşik Devletler'de "kapitalist" bir ekonomi bulunduğu söylenir. Bir Alman ekonomist ve toplumsal kuramcı olan Karl Marx tarafından XIX. Yüzyıl'da ortaya atılan bu tanımlamaya göre, bu sistemde önemli ekonomik kararların çoğunluğu, büyük miktarda paraya ya da sermayeye sahip olan küçük bir gurup ta... Devamı »»» |
| Amerikan Ekonomisinin Tarihi |
|
|
| Modern Amerikan ekonomisinin kökleri Avrupalı yerleşimcilerin ekonomik kazanım elde etmeye çabaladıkları XVI., XVII. ve XVIII. Yüzyıllara uzanır. Yeni Dünya bundan sonra sınırlı ölçüde başarılı bir koloni ekonomisinden küçük ve bağımsız bir çiftlik ekonomisine ve giderek de çok karmaşık bir endüstri ekonomisine dönüştü. Birleşik Devletler bu evrim sırasında büyümesine ayak uyduracak daha da karmaşık kurumlar geliştirdi. Hükümetin ekonomideki rolü ise her dönemde görülmekle birlikte genelde arttı. Kuzey Amerika'nın ilk yerleşimcileri Amerika Yerlileriydi. Bu halkın günümüzde Bering Boğazı'nın ... Devamı »»» |
| Amerikan Ticaret İlkeleri |
|
|
| Birleşik Devletler hukukun üstünlüğü ilkesine bağlı bir açık ticaret sistemine inanmaktadır. Amerikan başkanları İkinci Dünya Savaşı'ndan beri dünya ticaretine katılmanın Amerikalı üreticilerin büyük yabancı piyasalara girme ve tüketicilere de seçebilecekleri daha çeşitli ürünler sağlama fırsatı yaratacağını ileri sürdüler. Amerikalı liderler daha yakın yıllarda yabancı üreticilerden gelen rekabetin çeşitli malların fiyatını da düşüreceğini ve enflasyon baskısını önleyeceğini belirttiler. Amerikalılar serbest ticaretin diğer ülkelere de yaradığını iddia etmekte ve ekonomistler de ticaret saye... Devamı »»» |
|
|
| Amerika Birleşik Devletleri'nde "New York Menkul Kıymetler Borsası'ndan (NYSE) sonra ikinci büyük menkul kıymetler borsasıdır. Faaliyetine Amerikan İç Savaşı'ndan önce başlamıştır. 1921 yılına kadar faaliyetlerini gayrıresmi olarak sürdürmüş ve bu nedenle de "New York Curb Exchange" diye adlandırılmıştır. AMEX'in 1953 yılına kadar süren tarihi oldukça renkliydi. Wall Street'te "broker" lar rengarenk giysileri ile sokakta dolaşırlardı ve halk onları bu giysilerinden tanırdı. Bir "broker" ın ofisine telefonla bir sipariş geldiğinde, ofistekiler bunu penceresinden aşağıdaki "broker" a el ile vey... Devamı »»» |
| Avrupa Para Birliği |
|
|
| Avrupa'nın parasal açıdan bütünleşmesini ifade eden Avrupa Para Birliği fikri, tek bir Avrupa Para Birimi'nin yaratılmasını, tüm AET ülkeleri için tek bir Merkez Bankası'nın oluşturulmasını öngörmektedir. Bu konuda ilk girişim Barre Planı olmuştur. 1969'da AET Konseyi tarafından kabul edilen I. Barre Planı'nı Werner Planı izlemiştir. Bu plan, 1971-81 yılları içinde ekonomik ve parasal birliğin aşamalı olarak oluşturulmasını öngörmekte idi. Bazı yazarlarca "büyük düş" olarak nitelenen Avrupa Para Birliği kurulması düşüncesi, günümüzde önemli adımların atılmış olmasına karşın, topluluk ülkeleri... Devamı »»» |
| Bankacılığın Tarihçesi |
|
|
| Paranın genel bir değişim aracı olarak kullanılmaya başlanmasından önce, tüccar senetleri ve mal karşılığı kredi şeklinde ilkel banka işlemleri yapılmaya başlanmıştır. Bankalar, günümüzdeki yapılarına ticaret ve sanayinin geliştiği son çağlarda ulaşmışlardır. İlk ticari itibar belgelerinin Mezopotamya’da kullanıldığı bilinmektedir. Özellikle İ.Ö. 5. ve 6. yüzyıllarda arazi ipoteği ve kefalet karşılığı kredi işlemleri yapılmıştır. Ayrıca, halkın tapınaklara ve ilahlara armağan ettikleri ayni maddeler, kredi sisteminin kaynağını oluşturmuştur. Bu kaynağın din görevlilerince gelir sağlamak amacı... Devamı »»» |
| Borsalar Tarihi |
|
|
| Borsa sözcüğü, Bruges Kenti'ndeki "Hôtel des Bourses" denilen ve armasında üç tane para kesesi bulunan bir hanın adından gelmektedir. Burada toplanan yerli ve yabancı iş adamları, satılık malların örnekleri üzerinden alışveriş yaparlarmış. Mal örneği üzerinden senetle alım satıma Ortaçağ fuarlarında da rastlanırdı. Ancak Hôtel des Bourses’ün ünü kısa sürede yayılmıştır. 1531’de Anvers’de ilk borsa binası açılmıştır. Anvers Borsası’nı kısa ara ile Lyon Borsası ve Toulouse Borsası izlemiştir. Londra’da The Royal Exchange 1571’de hizmete girmiştir. Anvers Borsası’nın 1576’da tahrip edilmesi üzer... Devamı »»» |
| Dolar |
|
|
| Dolar sözcüğü, 16. yüzyıldan sonra Alman para birimi olarak kullanılan "Thaler" in değişmiş bir şeklidir. Amerika'nın keşfinden sonra İspanya Kralları tarafından yaratılan gümüş parayı ifade eden "Dolera" dan gelmektedir. Dolar, 22 Haziran 1776'dan beri Amerika Birleşik Devletleri'nin para birimidir. ABD bağımsızlığına kavuşunca dolar, gümüş para olarak basılmaya başlandı ve 1786'da ağırlığı 24,3 gram olarak belirlendi. 1792'de bimetallizm (çift metalli sistem) uygulanarak tanımın kapsamına altın da alındı; 1 dolar, 24,06 gram saf gümüş ve 603,8 miligram saf altına eşit sayıldı. ABD Doları 1... Devamı »»» |
| Dow Jones Endeksi |
|
|
| ABD'nin mali merkezi Wall Street'te hisse senetlerinin endeksine bu ad verilir. Burada dünyanın en ünlü şirketlerinin hisse senetleri alınıp satıldığından, indeksin .... Devamı »»» |
| Enternasyonaller |
|
|
| Dünya işçi sınıfı hareketinin, uluslararası dayanışma ve örgütlenmeyi sağlayabilmek için, 19. yy'ın ikinci yarısında başlayan çalışmaları sonucu oluşturulan konferans ve sekreteryalara verilen addır. Birinci Enternasyonal 1864 Eylülü'nde İngiliz, Fransız, İtalyan ve Alman işçi örgütlerinin yöneticileri tarafından Londra'da kurulmuştur. Birliğin tüzüğü ve manifestosu Alman delegeleri arasında bulunan Karl Marx, Friedrich Engels tarafından kaleme alınmıştır. Bu manifestoda ortaya konulan temel düşünceler şunlardı: Proleteryanın bir sınıf partisi olarak örgütlenmesi, sosyal içerikli yasalar iç... Devamı »»» |
|
|
| Venedik Dükalığı tarafından çıkarılan altındır. 993 ayar ve 1 dirhem 1/4 kırat ağırlığındadır. Osmanlı İmparatorluğu'nda, 1468'de ilk altın para olan Yaldızlı Altın'ın tedavüle çıkmasına kadar en çok aranan yabancı altın para olmuştur. Taklitleri çıktığı için hükümet üzerlerine "sağ" damgası vurmak zorunda kalmıştır. Bazen "Düka Altını" adıyla da anılmıştır.... Devamı »»» |
|
|
| Fransa, Belçika, İsviçre, Madagaskar, Saint-Pierre-Miquelon, Reunion, Kara Afrikası, Polinezya ve Yeni Kaledonya ülkelerinin kullandıkları para birimidir. Fransız Frangı ilk kez, Kral 2. Jean'ı İngilizlerin elinden kurtarmak amacıyla 1360 yılında basılmıştır. Bu Franklar 3,877 gr. saf altındandı ve üzerinde zırhlı bir şövalye kabartması bulunmaktaydı. Kralın kurtulmalığı olarak basılan bu altın sikkelerin üzerine kürazad anlamına gelmek üzere, Franc yazılmıştır. İlk gümüş Fransız Frangı 1575'de bastırılmış ve Fr. Frankı'nın değeri ilk kez 7. Şarl zamanında düşürülmüştü. 3. Louis, Frank'ı teda... Devamı »»» |
| IMF |
|
|
| Uluslararası Para Fonu (International Monetary Fund) (IMF), 1944 yılında uluslararası para sisteminin esaslarını belirleyen Bretton Woods Anlaşması gereğince kurulmuş ve 1 Mart 1947’den itibaren fiilen çalışmaya başlamıştır. Merkezi Washington’dadır. Guvernörler Meclisi, İcra Kurulu ve Genel Müdür olmak üzere üç yönetim organı vardır. Üye ülkelerin maliye bakanlarından oluşan Guvernörler Meclisi, yılda bir defa toplanır. İcra Kurulu ise 6’sı atanmış ve 14’ü seçilmiş olmak üzere 20 direktörden meydana gelir. Fondaki en yüksek paya sahip 6 ülke, kendilerini temsil edecek direktörleri doğrudan a... Devamı »»» |
|
|
| Japon işletmelerinin pazarlamadaki başarısı, biranda gerçekleşen bir olgu değildir. Geçmişte atılan rasyonel adımların sonucudur. Düşük fiyat, malda, ambalajda ve hizmette yüksek kalite, yeni mal geliştirmede başarı, iyi seçilmiş pazarlama hedefi ve güçlü pazarlama bilgisi Japonlara uluslar arası prestij kazandırmış ve Japon malları dünyada en çok aranan mallar olmuştur. Japonya'da pazarlama konusu incelenirken, her şeyden önce Japon pazarlamasının şu genel özellikleri göz önünde tutulmalıdır: 1) Japon pazarlaması uluslar arası boyutludur; böyle olması bir zorunluluktur. Nedeni, Japonya'nın h... Devamı »»» |
|
|
| 1975 yılında AET ile 46 Afrika, Karaib ve Pasifik ülkesi arasında imzalanan ticaret anlaşması. Daha önce imzalanan Arusha Antlaşması'nın yerini alan Lome Antlaşması ile AET ülkeleri, Afrika'nın sömürge ülkeleri ile imzaladıkları ticaret antlaşmalarını iptal etmişlerdir. Antlaşma, tüm sanayi ür.nleriyle tarım ürünlerinin bir kısmının AET'ye gümrüksüz ihracını öngörmektedir. Aynı anlaşma uzantısındaki Avrupa Gelişme Fonu aracılığıyla AET'nin söz konusu ülkeler grubuna teknik ve mali yardımda bulunması kabul edilmiştir.... Devamı »»» |
| New Deal (Yeni Görüş) |
|
|
| Büyük Bunalım adı verilen ve 1929 yılından itibaren bütün dünyayı etkisi altına alan ekonomik krizin sürdüğü 1932 yılında, ABD'de yapılan başkanlık seçimini F. D. Roosevelt kazandı. Cumhuriyetçi Parti'nin başkanı Hoover'den görevi devralan yeni başkan Roosevelt'in ABD ekonomisini bunalımdan çıkarmak için uygulamaya koyduğu ekonomik, sosyal ve siyasal nitelikli önlem lerin tümüne "New Deal" (Yeni Görüş) adı verilmekte dir. Başkan Roosevelt ülkesini içinde bulunduğu ekonomik krizden çıkarmak için, liberal kapitalizm yerine, müdaheleci, düzenleyici ve yol gösterici bir ulusal iktisat politikası ... Devamı »»» |
|
New York
Stock Exchange NYSE |
|
|
|
New York
Menkul Kıymetler Borsası’nın
tarihçesi, 1792 yılına kadar
iner. Bu tarihte, tüccar ve
komisyoncuların oluşturdukları
24 kişilik bir grup, Wall
Street’te bir ağacın altında
toplanarak senet alım
satımlarına başladı. Yağışlı
havalarda, işler bir kahvehanede
yürütülüyordu. Her isteyenin
gruba serbestçe katılmasıyla,
açık havada borsa işlemleri
yapanların sayısı giderek arttı.
Menkul değerler piyasasının
organizasyonuna doğru ilk adım,
1817 yılında Wall Street’te bir
salonun kiralanmasıyla atıldı.
Grup, New York Stock and
Exchange Board adını aldı. Üye
sayısı sınırlandı ve yeni
üyelikler...
Devamı »»»
|
|
OECD |
|
|
|
ABD
dışişleri bakanı General
Marshall, 25 Haziran 1947'de,
Harvard Üniversitesi'nde yaptığı
konuşmada, ülkesinin Avrupa
devletlerine İkinci Dünya Savaşı
sonunda yaptığı yardımı
artırmayı ve uzatmayı önermişti.
Ön koşul olarak, yardımdan
faydalanacak ülkelerin bu
yardımı ortak bir yardım ve
kalkınma kurumu çerçevesinde
kullanmalarını önermekteydi. Bu
önerileri tartışmak ve ekonomik
istekleri saptamak amacıyla
Avrupa Ekonomik İşbirliği
Konferansı 12 Temmuz 1947'de
Paris'te toplandı. 16 Nisan
1948'de de Avrupa Ekonomik
İşbirliği Örgütü Anlaşması
(OECC) imzalandı. Bu
konvansiyona 16 ülke katılmış...
Devamı »»» |
|
OPEC |
|
|
|
OPEC,
Organization of Petroleum
Exporting Countries, net petrol
ihraç eden ve bilinen dünya
petrol rezervlerinin üçte
ikisini ellerinde bulunduran 12
ülkenin oluşturduğu
konfederasyondur. 9-14 Eylül
1960 tarihinde Bağdat’ta
toplanan bir konferans sonucunda
resmen kurulmuştur. Kurucu
üyeleri; Suudi Arabistan, İran,
Kuveyt, Irak ve Venezuella’dır.
Kuruluş'a, sonradan Katar
(1961), Libya (1962), Endonezya
(1962), Birleşik Arap
Emirlikleri (1967), Cezayir
(1969), Nijerya (1971) ve Gabon
(1975) katılmışlardır. Kurucu
üyelerin, yeni üyelerin kuruluşa
kabul edilmesinde sahip
oldukları veto hakkında...
Devamı »»» |
|
Paris
Borsası |
|
|
|
Paris’in
ilk borsası, bir sokakta
kurulmuş bir curb market’ti.
Quincampoix Sokağı’nda toplanan
kalabalık bir grup, 1720’de
Banque Royale ve ona bağlı
şirketlerin senetlerini alıp
satmaya başladı. Banque Royale
ile söz konusu şirketler, John
Law’un yönetimindeydi. John Law
Sistemi'nin büyük bir mali
skandalın patlamasıyla
çökmesinden sonra, normal borsa
faaliyeti 1724’te başladı.
Günümüzdeki borsa binasının
temeli 1808’de atılmış ve
1826’da bina hizmete açılmıştır....
Devamı »»» |
|
Wall Street
Kuralları |
|
|
|
Alım-satım
zamanlaması, hangi hisse
senedinin alınıp satıldığından
daha önemlidir (When to buy and
sell is more important than what
to buy and sell). Önemli olan
hisse senedine ödediğiniz para
değil, satın aldığınız andır (It
is not the price you pay for a
stock, but the time you buy it
that counts). Hisse senedi
alırken doğru karar vermek,
satışta karşılaşılan sorunların
yarısını çözer (Buying right
solves half of your selling
problems). Her zaman piyasa
içinde bulunmaya gerek yoktur.
Elinizde hisse senedi
tutmadığınız anlar da olabilir (There
is no need to be always in the
market). S...
Devamı »»» |
|
Wall Street |
|
|
|
Wall
Street, New York’un dar
caddelerinden biridir. Broadway
ile East River arasındadır.
Dünyanın bir numaralı finans
merkezidir. Wall Street’in
simgelediği finans merkezindeki
kurumlardan birçoğunun binaları,
çok uzun olmayan bu caddede veya
yakın noklardadır. Bunlar
arasında New York Menkul
Kıymetler Borsası, bankalar,
Amerikan Menkul Kıymetler
Borsası, ticaret borsaları,
stock broker firmaları ve bazı
büyük şirketlerin işyerleri
sayılabilir. Avrupa’dan gelen
Hollandalı göçmenlerin kurduğu
New York City’nin eski adı, New
Amsterdam’dı. Hollanda Batı
Hindistan Kumpanyası adına Kuzey
Amerika i...
Devamı »»» |
|
Yediler |
|
|
|
Avrupa
Serbest Ticaret Topluluğu'nu
kuran yedi ülkeye (Avusturya,
Danimarka, İngiltere, İsveç,
İsviçre, Norveç ve Portekiz)
verilen ad. İngilizce adı
European Free Trade
Association'dan dolayı kısaca
ETFA denen topluluğun
oluşturulmasına ilişkin antlaşma
4 Ocak 1960'ta imzalandı.
1961'te, Yediler ile Finlandiya
arasında işbirliği kurulduü Mart
1970'te İzlanda da topluluğa
katıldı. İngiltere ve Danimarka
1973'te, Avrupa Ekonomik
Topluluğu'na girmek üzere
EFTA'dan ayrıldılar. ETFA ile
AT, Nisan 1992'de aralarında
serbest dolaşımı ve işbirliğini
öngören Avrupa Ekonomik Alanı
oluşturmaya yönelik...
Devamı »»» |
|
Avrupa
Birliği |
|
|
|
1965'te
Brüksel Antlaşması ile kurulup
1967'de işlerlik kazanan Avrupa
Birliği (EC), Avrupa'da var olan
üç örgütü bir araya getirdi:
Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu
(ECSC), Avrupa Ekonomik
Topluluğu (AET) ve Avrupa Atom
Enerjisi Topluluğu (Euratom).
ECSC, kömür ve çelik sağlanması
konusunda ortak bir yol izlemek
amacıyla 1952'de kurulmuştu. AET
1958'de üye devletlere ortak bir
pazar oluşturmak ve mal,
personel ve hizmetlerin
serbestçe taşınması amacıyla
kuruldu. Euratom da 1958'de
kuruldu, amacı atom enerjisinin
barışçı amaçla kullanımını
sağlamaktır. Başlangıçta her
örgütün de altı üyesi var...
Devamı »»» |
|
Avrupa
Birliği Organları |
|
|
|
Uluslarüstü bir yapıya sahip
olan Avrupa Birliği çeşitli
organlarla kurucu antlaşmalardan
kaynaklanan yetkilerini ve
görevlerini yürütmektedir.
Bunları, temel organlar ve
danışma organları şeklinde ikiye
ayırmak mümkündür. A.Temel
Organlar Avrupa Konseyi Avrupa
Konseyi topluluğun en üst düzey
karar verme organıdır. Dış
İşleri Bakanlarından oluşmakla
birlikte ele alınacak konuya
bağlı olarak ilgili bakanlarla
da oluşturulabilmektedir.
Konsey, Komisyon tarafından
hazırlanan tasarıları
tartışmakta ve karara
bağlamaktadır. Bakanlar
Konseyinden farklı olarak,
ayrıca, yılda en az iki defa
olmak
... Devamı »»»
|
|
|
|
|