dolar
|
|
Dünya Ekonomisi
Dolar
Dolar sözcüğü, 16. yüzyıldan sonra Alman
para birimi olarak kullanılan "Thaler"
in değişmiş bir şeklidir. Amerika'nın
keşfinden sonra İspanya Kralları
tarafından yaratılan gümüş parayı ifade
eden "Dolera" dan gelmektedir.
Dolar, 22 Haziran 1776'dan beri Amerika
Birleşik Devletleri'nin para birimidir.
ABD bağımsızlığına kavuşunca dolar,
gümüş para olarak basılmaya başlandı ve
1786'da ağırlığı 24,3 gram olarak
belirlendi.
1792'de bimetallizm (çift metalli
sistem) uygulanarak tanımın kapsamına
altın da alındı; 1 dolar, 24,06 gram saf
gümüş ve 603,8 miligram saf altına eşit
sayıldı. ABD Doları 100 cent'e
ayrılmaktadır. Amerikan Doları’ndan
türeyen Kanada Doları da aynı şekilde
100 cent'e bölünmüştür.
Altından kaçış karşısında 1837'de tanım
değişti. 1849'da Kaliforniya'daki altın
yataklarının keşfedilmesinden sonra ise
ilk altın dolarlar basıldı. Ne var ki,
boyutları çok ufak olan bu paralar fazla
yaygınlaşmadı. 1933-34 yıllarında bütün
altın paralar devlete devredilerek altın
külçe sistemine geçildi. Bu sistemle
altın-dolar paritesi 1 ons altın
(yaklaşık 31 g) = 35$ olarak saptandı ve
dolanıma sürülecek dolarlar için %25
altın karşılık bulundurma zorunluluğu
getirildi. ABD içinde dolarların altına
çevrilmesi de yasaklandı ve altın
rezervlerinin yalnız dış taleplerin
karşılanmasında kullanılması öngörüldü.
İkinci Dünya Savaşı sonrasında kurulan
Bretton-Woods sistemi, dolara bütün
uluslararası işlemleri düzenlemek gibi
çok önemli bir işlev tanıyarak, bu para
birimini "anahtar para" durumuna
getirdi. Ancak 1971'de ABD, sahip olduğu
altın rezervleri ile yaratılmış olan
dolar hacmi arasındaki açığın büyük
boyutlara erişmesi karşısında, doların
altına konvertibilitesini kaldırdı.
|
|
|
|